Stap 2: Modellering

CONCEPT. Beschrijft in detail de stappen in het werken met GEBORA

STAP 2: Van use case definitie tot berichtspecificatie

Deze stap beschrijft op een eenduidge manier:

• de interacties in het proces en de gegevensuitwisseling die daarin plaatsvindt.

• de bij het proces passende gegevens

Stap 2.0. Beschrijf de relevante use case(s)

Bepaal op basis van de procesbeschrijving om welke interacties het gaat. Iedere interactie wordt 1 use case. Wanneer nodig, maak een backlog van use cases. Prioriteer en selecteer de use cases die uitgewerkt moeten worden.

Beschrijf vervolgens iedere geselecteerde use case. Dit kan bijvoorbeeld in een use case diagram of middels onderstaande use case tabel.

ID en naam use case	Uniek nummer en naam
Afbakening	Beschrijft het deel van het proces waar de interactie plaatsvindt
Begint	Beschrijft wanneer deze interactie start
Precondities	Beschrijft de toestand op het moment dat de interactie begint c.q. de criteria waar aan voldaan moet zijn voordat het proces kan beginnen
Eindigt	Beschrijft wanneer deze interactie eindigt
Postcondities	Beschrijft de toestand van het proces wanneer het is geëindigd c.q. de criteria waar aan voldaan moet zijn om het proces te laten eindigen
Uitzonderingen	Beschrijft eventuele uitzonderen op bovenstaande

Stap 2.1. Werk de gegevensuitwisseling per use case uit

Bepaal per interactie om welke transacties(s) ofwel gegevensuitwisseling(en) het gaat. Beschrijf vervolgens de gegevensuitwisseling(en) per transactie, zonder al op de individuele gegevens in te gaan.

Dit kan via een eenvoudige situatieschets, of een meer uitgebreide beschrijving van de gegevensuitwisseling.

Eenvoudige situatieschets

Daarbij worden de volgende vragen beantwoord:

1. Welke waardestroom en onderliggend ketenproces is van toepassing?​

2. ​Welke actoren zijn daarbij betrokken?​

3. Welke informatie wordt per stap uitgewisseld tussen welke actoren?​​

4. In welke richting wordt de data uitgewisseld? We spreken hierbij ook wel over het interactiepatroon: is er sprake van databevraging (Actor A vraagt gegevens op die Actor B aanbied) of van dataverwerking (Actor A biedt gegevens ter verwerking aan aan Actor B).

5. Welke actor is datarechthebbende?​

6. Welke actor is eindgebruiker van de data?​

7. Welke applicaties zijn betrokken bij de verschillende actoren?

8. Welke services en interfaces zijn reeds beschikbaar of zijn hiervoor nodig?

9. Welke standaarden zijn hierbij relevant, bijvoorbeeld:

   1. informatie-standaarden die iets zeggen over de inhoud van het bericht

   2. interface-standaarden die iets zeggen over de vorm van het bericht

   3. technische standaarden die iets zeggen over de techniek van de gegevensuitwisseling

Voor de uitgebreide uitwerking en beschrijving van het resultaat van deze stap kan gebruik worden gemaakt van een UML transactiediagram.

In de GEBORA tool is hiervoor onderstaande template beschikbaar. Het resultaat is een overzichtelijke beschrijving van de gegevensuitwisseling in een use case.

Voorbeeld: een transactie diagram in van 1 use case: het valideren van een bedrijfscertificaat

Stap 2.2. Bepaal om welke gegevens het gaat

Bepaal van iedere gegevensuitwisseling de scope d.w.z. welke gegevens worden uitgewisseld. Dit doen we per stap in de gegevensuitwisseling, we spreken hier meestal over berichten.

Dit kan via een eenvoudige tabel in Word of Excel.

In de GEBORA maken we gebruik van een combinatie van interactie-diagram om alle berichten aan elkaar te relateren, en ERD diagrammen per bericht waarin we bedrijfsobject, gegevensobject (bericht) en dataverzamelingen (de inhoudelijke onderdelen van het bericht) aan elkaar linken. Er kan ook gebruik worden gemaakt van Class-diagrams in UML.

Er wordt ook een relatie gelegd met de bedrijfsobjecten in het conceptueel informatiemodel GEBORA.

Dit leidt tot een functionele berichtspecificatie.

Voorbeeld van een gegevensuitwisseling (met 4 berichten) in de GEBORA